شب چله یا شب یلدا در گیلان، ناخودآگاه مرا یاد جنگل کونوس (ازگیل) می‌اندازد در “می‌سَره دشت”. می‌سَره دشت جایی در حدود نیم ساعتی گیله بوم است. منطقه گالشی‌ها است. پر است از درختان کونوس و لیلکی. منطقه زیبایی که اگر بخواهید چشم انداز کوهپایه …
دیو
“اوستا، بارها منطقه گیلان را “ورن” نامیده است و در فرگرد اول وندیداد، گیلان محل تولد فریدون است. در منابع آریایی از جمله اوستا ساکنان شمال ایران “دیو” نامیده شده‌اند. دلیل آنها شاید مقاومت جانانه این قوم در برابر هجوم و مهاجرت آنان باشد. جالب …
گاو
استاد نواییان می‌گفت: هنوز گاو در بین روستائیان آنقدر عزیز است که وقتی می خواهند صدایش کنند می گویند: «مار بیا مار… یعنی بیا مادر من، بیا…». برای گاو اسم می گذارند و برایش دعا می گیرند و اسپند دود می کنند. وقتی در روستایی …
امیر مار لاکوی مربا
زن روستایی شوهرش را به نام صدا نمی‌کند. اگر پسر باشد و نامش احمد باشد می‌گوید احمده پتر. شوهر نیز زنش را صدا می‌کند احمده مار یعنی مادر احمد. در گیله بوم مرباهای بهار نارنج دسترنج دختر مادر امیر است. مربای دختر مادر امیر همان …
تقویم دیلمانی، چهار ماه نخست
ماه نخست به نام نوروز ما است. نیمه مرداد تا نیمه شهریور طول می‌کشد. کوه نشینان برای بزرگداشت آن آتش می افروختند که به آن نوروز بل گویند. نوروز بل آغاز سال نو برای گیلانیان و دیلمیان است. سالها است که همزمان با برداشت برنج …
چند باورداشت از قول آقای پاینده لنگرودی
اگر در کفش میهمان فلفل بریزیم میهمان به زودی می‌رود. اگر نعل اسب را به چارچوب کف دکان بکوبند باعث دفع چشم زخم است. اگر کسی هنگام سخن گفتن اصل قضیه را فراموش کند می‌گویند “تی گب دورو بو” یعنی دروغ گفتی. اگر کسی حین …
خانه گیلانی
کریستیان برومبرژه نیز در کتاب مسکن و معماری در جامعه روستایی گیلان می نویسد:در گیلان عنصر باز بر عنصر بسته رجحان دارد. بنابراین نمای خانه ها را میتوان از بیرون دید بر عکس ایران مرکزی. این الگو هم به معماری و آداب سکونت شکل میدهد …
خواستگاری در لوروت
دوستی می گفت نام منطقه ها و دهکده ها تاریخی بس دراز پشت سر دارد. بر ماست که فلسفه و تاریخ نام ها را بشناسیم و تغییرش ندهیم. پاینده لنگرودی در کتاب باورداشت های گیل و دیلم می نویسد: لوروت {لرود}، آبادی بین اومام و …
نوروز 1394 مبارک باد
یکسال گذشت. سفر بود که ما را بدینجا رساند و هم سفر است که آوای پرطنین این مرز و بوم را خواهد گسترد. سفر درونش نوسازی است و پیراستگی. می فهماند برای گردش و حرکت بهتر باید سبکبار باشی. خزان کنی تا دوباره شکوفا شوی. …
واژه های گیلکی
شنیده‌ام زبان گیلکی در خطر فراموشی است. هر جا که می‌رویم از کلمه‌های آنها می‌پرسیم. این واژها در بینه بولو رایج است. اینجا به نردبان چوبی می‌گویند سیردی. دریچه سقف را که به فضای زیرشیروانی راه می‌یابد بوم‌بر می‌نامند. آتشدان کنج خانه که برای گرمایش …