زمین شناسان زمان شکل گیری رشته کوه البرز را بین ۱۴۵ تا ۱۹٠ میلیون سال پیش ارزیابی می کنند.
ای بس که نباشیم و جهان خواهد بود
نی نام زما و نی نشان خواهد بود
زین پیش نبودیم و نبد هیچ خلل
زین پس چو نباشیم، همان خواهد بود
در حدود همین سالها، رشته کوه زاگرس را بپندارید که از آرارات تا اشترانکوه و دهرم و رویدر، تا فنوج و مکران کشیده شده است. حالا از فراز دماوند، دریای بزرگ تتیس را، کرکس را، دنا و شیرکوه و شهباز را ببینید.
این رشته کوه های بزرگ، زادگاه مرغان دریایی و ضبط صوت یورش سنگین و سهمناک امواج خروشان بود. همهمه و آواز مرغان را اینبار که پای بر بلندی ها گذاشتیم، می شنویم.
کافیست گوش به صخره ها بچسبانیم و سکوت را بفهمیم.
حالا با پدید آمدن این رشته کوه ها، حالا یعنی همان ۱۹۰ میلیون سال پیش، درختان مخروطی جنگل های هیرکانی مانند اُرس، زربین، سرو نوش، سرخدار، پیرو و مای مرز در بلندی ها، صخره ها و ستیغ این کوهستان، زندگی را می آغازند. ما، آن صدا و نغمه موج خروشان را باید به خاطر آوریم،… سخت است. خروش بلندش را در مغزمان، آن انبوه پیلامرغان مغرور را در چشممان بیاراییم؛…. پندارش سخت است.
اما چیزی از آن گذشته های دور، به درازنای ۱۹۰میلیون سال پیش، اکنون زنده در کنار ما نفس می کشند. ما سرخداری می بینیم با این بلندای تاریخ و زمان. این درختان، صدای مرغان و خروش زیبای اقیانوس تتیس را شنیده اند و در حافظه خود، ضبط کرده اند.
سرخدار، زربین و ارس از آغاز زندگی می گویند. صدها میلیون سال دوام آورده اند و به دوران ما رسیده اند. وه که اندیشه را باید تهی کرد و بازآفرید.
زین پس که ارس را، حتی در بلندی های گنو و هماگ دیدیم، یادمان باشد، کاری نکنیم، که به قانون زمین بر بخورد.
آهسته گام برداریم، گاهی فقط باید کاری نکرد، شنید، دید و رفت.
