فرهنگ خوراک ایرانی، هویتی رنگین کمانی است که از هویت‌های قومی تشکیل شده است. یکی از طیف‌های این رنگین‌کمان مردمان گیلان‌اند که در حاشیه غربی دریای کاسپین زندگی می‌کنند. غذاهای مردم این سرزمین در میان سایر ایرانیان شهره خاص و عام است.
یکی از عناصر مهم خوراکی گیلان سبزی‌های خوردنی است، روییدنی‌هایی که از لحاظ عطر و طعم بی‌مانند و متنوع‌اند. گیلانی‌ها گیاهان خودرو و بی‌نام را واش (علف) می‌نامند. برخی از آنها خوردنی‌اند مانند خال واش، تورش واش و برخی غیر خوردنی‌اند مانند سِگه واش.
در گیلان رعایت تعادل بین خوراک و تندرستی مبتنی بر اعتقاد به خاصیت سردی و گرمی غذاها است. گیلانیان به اقتضای آب و هوای مرطوب، سیر و غذاهای سیر دار فراوان می‌خورند. سیر را دافع رطوبت و بیماری‌هایی نظیر رماتیسم و … می‌دانند. سیر در نزد گیلانیان گیاهی گرم است. نیز معتقدند آب و هوای مرطوب ترشح صفرا را زیاد می‌کند پس چیزهای ترش زیاد می‌خورند.
سبزی‌ها و صیفی‌ها از مواد بسیاری از غذاها هستند و به آشپزی محلی گیلان رنگی گیاهی و سبز می‌دهند و آن را متمایز می‌کنند. تخم‌مرغ نقشی اساسی در خوراک گیلان دارد. تخم‌مرغ همه جا هست. در بازی، در مراسم مذهبی و نذورات و در طب سنتی. بی اغراق می‌توان گیلان را تمدن تخم‌مرغ نامید.
برگرفته از کتاب فرهنگ خوراک مردم گیلان نوشته مسعود پورهادی
گیله‌بوم با غذاهای گیلانی زیر از شما پذیرایی می‌کند.
تمامی غذاها با برنج و مخلفاتی مانند زیتون، سیر ترشی، ماست یا سالاد و نوشیدنی دوغ محلی سرو می شود.
در هر وعده غذایی (چه گوشتی / چه سبزیجاتی)، همزمان دو نوع غذا طبخ می شود.
مرغ ترش: غذایی است شبیه فسنجان با این تفاوت که مواد آن علاوه بر گردو، پیاز و رب انار، حاوی سبزیجات معطری چون هیل (گشنیز)- جعفری- نعناع- خانش (از خانواده پونه) و چوچاق (سبزی محلی) است.
بادمجان ترشی: در واقع بادمجان و گوجه شکم پر است. مواد داخل بادمجان و گوجه شبیه مواد مرغ ترش است.
گزینه سرآشپز: بادمجان ترشی
پنیر بروشته: همان کوکوی پنیر است که شکل ظاهری آن شبیه کوکوی سیب زمینی است. ترکیبات آن هم فقط پنیر محلی و تخم مرغ محلی بدون هیچ گونه افزودنی است.
پلاسرتره: نوعی خورشت سبز و بدون گوشت است که معمولا با پنیر بروشته سرو می شود. ترکیبات آن عبارت است از: شوید- اسفناج- برگ چغندر- جعفری- نعنا- خرفه (شنبلیله)- گرزنه (گزنه)- سیر و پیاز- لوبیا کشاورزی- خامه یا تخم مرغ. گزنه یک گیاه خودرو و فصلی است، در برخی ماه‌های تابستان که این گیاه یافت نمی شود، این غذا نیز پخت نمی شود.
هولابه: نوعی خورشت شامل مرغ و سبزیجاتی شامل ترش واش- برگ چغندر- اسفناج- هیل (گشنیز)- نعنا- جعفری- سیر و پیاز است. علاوه بر مرغ، بادمجان سرخ کرده نیز به آن اضافه می‌شود.
بادمجان ورقه: نوعی املت است که ترکیبات آن بادمجان و تخم مرغ است. این غذا در سفره گیلانی به عنوان غذای اصلی سرو نشده و نوعی کناری غذاهایی مثل هولابه است.
ترش تره: خورشتی شبیه قورمه سبزی با این ترکیبات است: هیل (گشنیز)- کوکنار- برگ چغندر- جعفری- اسفناج- نعنا- گوشت با استخوان- سیر و پیاز- لوبیا کشاورزی- آب نارنج
کوکو فرنگی: سبزی کوکو- مغز گردو- سیب زمینی- پیاز داغ- لپه- گوشت چرخ کرده
باقلا قاتق: لوبیا کشاورزی- شوید- سیر- تخم مرغ
میرزا قاسمی: بادمجان کبابی- گوجه- سیر- تخم مرغ
میرزا قاسمی
کوکوی اشپل: اشپل (خاویار ماهی)- شوید- جعفری- تره- پونه و تخم مرغ. این غذا فقط در ماه فروردین پخته می‌شود.
سبزی پلو با ماهی سفید: برنج با سبزی های محلی مانند خرفه (شنبلیله)- سنجرقه- شوید و هیل (گشنیز) پخت می شود. این غذا، نیمه دوم سال در زمانهایی که ماهی سفید قابل صید باشد، پخت می شود.
آلو قیسی قاتق: گوشت گوسفند- آلو خورشتی- قیسی- رب گوجه و پیاز داغ. طعم این خورشت ملس است.
کشک آب: کشک محلی- چوچاق- نعنا- سیر-گوشت گوسفند- رب گوجه- پیاز.این غذا، تنها غذایی است که با نان سرو می شود.
